Ruimte voor ondernemen
Laat ik positief beginnen. Ik heb met instemming de EZ-nota Ruimte voor Economie gelezen. En ik weet: die nota doet haar werk. Ze laat zien dat er ruimte nodig is voor bedrijven – bestaande én groeiende. En dat er urgentie is. Terecht.
Maar toch. Het blijft te gek voor woorden dat we eindeloos moeten praten voor een paar extra hectares bedrijventerrein. Alsof we nog steeds niet doorhebben dat ondernemers ons inkomen mogelijk maken. Zelfs de WRR heeft daarvoor gewaarschuwd.
We zijn blijkbaar zo verwend geraakt dat we de basis – ruimte om geld te verdienen – niet meer als vanzelfsprekend zien.
Maar het is nog erger dan dat.
Ondernemers krijgen dagelijks te maken met beleid dat ondernemen lastig maakt. En vaak komt dat van mensen die zelf geen risico lopen, maar wel precies weten hoe het anders of beter moet. Alsof je van de zijlijn het spel denkt te kunnen spelen.
Een paar voorbeelden uit mijn dagelijkse praktijk:
Regeldruk
Ik hoor het al dertig jaar: “de regeldruk moet omlaag”. Alle partijen roepen het. En wat gebeurt er? Weer een werkgroep. Weer meer regels. Want ambtenaren maken het complex, en politici willen op details scoren. De uitkomst? Meer regels, meer formulieren, meer frustratie.
Waarom niet gewoon de eindgebruiker centraal zetten? Vraag ondernemers op bedrijventerreinen wat wél werkt en geef ze ruimte om op gebiedsniveau te handelen. Dat werkt veel beter dan regels stapelen vanachter een bureau.
De Omgevingswet
Ik probeer objectief te blijven, maar eerlijk: ik ben teleurgesteld. De bedoeling van de Omgevingswet was goed. Van ‘nee, tenzij’ naar ‘ja, mits’. Meer ruimte voor economische dynamiek. Lokale opgaven door lokale partijen.
Maar de praktijk? Het is nog steeds ‘nee, tenzij’. De regels zijn alleen maar complexer geworden. De dynamiek is weg. En dat komt door een mix van Haagse voorwaarden en ruimtelijke-ordeningsambtenaren die teveel willen dichttimmeren.
Wat mij betreft, wordt de Omgevingswet weer wat het moest zijn: een instrument voor economische ontwikkeling. Met de vrijheid en kennis op lokaal niveau. Want daar zit het gevoel voor het gebied. Dáár gebeurt het.
Netcongestie
En dan de netcongestie. Er is geen enkel gevoel van urgentie bij de netbeheerders. Duizenden ondernemers zitten vast. En wat doen de netbeheerders? Lange termijn plannen maken voor 2035. Dat is over tien jaar! Lokale oplossingen? “Te ingewikkeld.” Of: “Past niet in ons model.”
Dat kan echt anders. Als je ondernemers de ruimte geeft om samen tot een oplossing te komen (wat al gebeurt) dan moet je dat steunen. Dan maar even de regels loslaten. Dat vraagt lef. Maar het kan. En het moet.
Tot slot
De ruimte om te ondernemen wordt in Nederland structureel onderschat. En we zijn al blij met minimale verbeteringen, alsof dat genoeg is.
Maar het is niet genoeg. Er moet echt iets veranderen. Draghi bekend van de 800 miljard extra investeringen, zei het al: als je impact wilt maken, moet je snel durven handelen, met lef en innovatie. Dat vraagt om een andere manier van denken. En soms ook andere mensen op de juiste plek.
Ik geloof dat het kan.
